Bijgewerkt op: 18 februari 2020 © Frauke

FINLAND - Lapland
Algemene informatie Lapland   

Lapland (Zweeds: Lappland), het woongebied van de Lappen, een in verband met de historische veranderingen in hun verspreiding moeilijk exact te omgrenzen gebied in het noorden van Scandinavië en Finland. Thans geldt bij benadering dat het gebied zich uitstrekt tussen de 64ste en de 71ste breedtegraad (d.i. aan weerszijden van de noordpoolcirkel) en van west naar oost over Noorwegen (Finnmark), Zweden (Västerbotten en Norrbotten), Noord-Finland en het tot de Rusland behorende schiereiland Kola; het laatste wordt echter geografisch meestal niet tot Lapland gerekend.

 

In een groot deel van het gebied heerst 's winters de poolnacht, waarbij zeer lage temperaturen kunnen optreden (tot -30 °C). 's Zomers, wanneer daar de zon nauwelijks ondergaat, kan het daarentegen opmerkelijk warm worden, tot +30 °C. Het Finse en het Oost–Zweedse deel zijn grotendeels vlak; het West–Zweedse en het Noorse deel zijn zeer bergachtig (Kebnekajse, 2123 m hoog). Lapland heeft een groots en woest landschap, met uitgestrekte bossen, heidevelden, meren en moerassen, die door ondiepe, maar snelstromende rivieren worden doorsneden.

 

Er is een rijke dierenwereld, die grotendeels arctisch van karakter is. Grote roofdieren als bruine beer, wolf en veelvraat zijn door overbejaging zeldzaam geworden. De vogelwereld bestaat vnl. uit trekvogels. Een standvogel is de sneeuwuil. Hinderlijk zijn 's zomers de vele muggen.

 

Het gebied trekt veel toeristen; er is vrijwel het gehele jaar wintersport mogelijk, waarvoor Abisko een bekend centrum is. IJzererts komt in zeer grote hoeveelheden voor. Houtwinning is voorts een van de grootste bedrijfstakken. De bevolking bestaat, behalve uit Lappen, uit kolonisten die steeds verder noordwaarts gekomen zijn. Belangrijke stimulerende factoren voor de kolonisatie waren de spoorwegaanleg, het opschuiven van de akkerbouwgrens door het kweken van aangepaste gewassen (zomergranen), de jacht op pelsdieren, de behoefte aan hout en, niet in de laatste plaats, de vondst van zeer grote ertsvoorraden (het ijzererts van Kiruna en Gällivare).

 

Lappen, Finse naam van een volk dat zichzelf Samek (= moerasmensen; enkelv.: Sabme) noemt en woonachtig is in de noordelijke streken van Noorwegen (Finnmark), Zweden (Väster- en Norrbotten) in welke beide landen zij Samen heten, Finland (het uiterste noorden) en op het schiereiland Kola in de Russische Federatie. Hun woongebied is bekend onder de naam Lapland. Hun taal behoort tot de Fins-Oegrische taalgroep. Men onderscheidt de kust- of vis-Lappen (in het Noorse kustgebied), de bos-Lappen (jagers en vissers op de meren en rivieren) en de berg-Lappen. Alleen de laatsten zijn nog echte, veetelende nomaden (rendieren).

Het hoeden van rendieren, Lapland

In Lapland is het houden van rendieren een veel voorkomend beroep. De inwoners van dit land worden Sami of Lappen genoemd. Lapland strekt zich uit over de noordelijke delen van Noorwegen, Zweden, Finland en het Russische schiereiland Kola. Het is een ideaal leefgebied voor rendieren. Hoewel er nog steeds een aantal wilde rendieren leven, worden de meeste gehouden voor hun melk, vlees en huiden. Ook worden ze ingezet bij het werk.

Rendierwedstrijd op de Noordpool

Aangemoedigd door een Lap (Saami) op ski's, ligt een rendier op kop in een rendierwedstrijd in de buurt van Inari, ten noorden van de poolcirkel. De Lappen zijn nomadische rendierhouders met een levenswijze die in de noordpoolgebieden nog kan voortbestaan. De Lappen drijven jaarlijks in de winter het vee bijeen, om de dieren naar de markt te brengen. Rendiervlees wordt als een delicatesse beschouwd.

Het Finse landschap

Een eenzaam rendier staat stil op een open plek in het bos in Noord-Finland. Finland, dat bekend staat om zijn uitgestrekte bossen en duizenden meren, is een land met krachtige en hartelijke mensen voor wie de natuur alomtegenwoordig is in alle facetten van het leven. Beroemde Finse architecten en ontwerpers verweven de natuur in hun werk, en de muziek van de grote componist Jean Sibelius weerspiegelt de grootsheid van het Finse landschap.

De Saami-cultuur

De Saami, voorheen bekend als Lappen, is het inheemse volk van Noorwegen. Deze rijke cultuur, met een geschiedenis van bijna 8.000 jaar, treft men aan over heel het noorden van Noorwegen, Zweden, Finland, en Russische Federatie. De Saami leven van het houden van rendieren, de landbouw, de visserij, en de jacht. De stad Gouvdageaidnu-Kautokeino in Finnmark in Noorwegen is het centrum van de Saami taal, muziek, en kunst. De Saami-religie heeft zijn oorsprong in het sjamanisme.